มะเร็งเกี่ยวอะไรกับพันธุกรรม ตอนที่ 1

ลูกชายผมเป็นแฟนตัวยงของหนังชุดจักรวาลมาร์เวล ที่เป็นเรื่องของยอดมนุษย์แบบซุปเปอร์ฮีโร่ ที่มักเกิดจากการกลายพันธุ์ เช่นโดนแมงมุมกัมมันตภาพรังสีกัด เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมกลายเป็น “ไอ้แมงมุม” อะไรทำนองนี้ เก่งกาจสาระพัด ทำยังไงก็ไม่ตาย กระโดดเกาะตึก ไปทั่วเมือง

ฟังดูเป็นเรื่องเพ้อฝัน แบบเด็กน้อยใช่ไหมครับ

แต่ทราบไหมครับว่า พวกเราเองทุกคนก็มีโอกาสกลายเป็น “มนุษย์กลายพันธุ์” กันได้ทุกคน



ก่อนอื่นเราต้องทราบก่อนครับว่าการกลายทางพันธุกรรมมี 2 ประเภทพื้นฐาน:

การกลายพันธุ์แบบโซมาติก (Somatic mutation) หรือการกลายพันธุ์ที่ได้มา นี่เป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของโรคมะเร็ง มันเกิดขึ้นจากความเสียหายต่อยีนในเซลล์ใดเซลล์หนึ่งในช่วงชีวิตของบุคคล อาจเป็นเซลล์เต้านมหรือเซลล์ลำไส้ใหญ่
ซึ่งเซลล์ที่กลายพันธุ์ไป ก็ไปแบ่งเพิ่มจำนวนจนกลายเป็นเนื้องอกแล้วจาก เนื้องอกก็กลาย เป็นก้อนที่ผิดปกติเป็น มะเร็งที่เกิดขึ้น
“การกลายพันธุ์แบบโซมาติก นั้นไม่พบในทุกเซลล์ในร่างกายและพวกมันจะไม่ถูกส่งผ่านจากพ่อแม่สู่ลูก

แล้วปัจจัยอะไรที่ทำให้เกิดการกลายพันธุ์แบบนี้ละครับ

คำตอบก็เป็นสิ่งที่พวกเราคงเคยได้ยินมาไม่ว่าจะเป็น:
– ยาสูบ
– รังสีอัลตราไวโอเลต (UV)
– การติดเชื้อไวรัส เช่นเชื้อตับอักเสบ เชื้อไวรัส HPV
– อายุที่มากขึ้น (น่าเศร้า เพราะเราหนีความแก่ไปไม่ได้ครับ 😅😂

แบบที่ 2 คือ การกลายพันธุ์ที่ถ่ายทอดจากบรรพบุรุษ หรือ Germline mutation การกลายพันธุ์แบบนี้เกิดขึ้นในเซลล์อสุจิหรือเซลล์ไข่ มันส่งผ่านโดยตรงจากพ่อแม่ไปยังเด็กตั้งแต่เราเริ่มปฏิสนธิ เมื่อตัวอ่อนเจริญเติบโตเป็นทารก การกลายพันธุ์จากสเปิร์มหรือเซลล์ไข่จะถูกคัดลอกไปยังเซลล์ทุกเซลล์ภายในร่างกาย และเนื่องจากการกลายพันธุ์มีผลต่อเซลล์สืบพันธุ์จึงสามารถถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นได้

นี่จึงเป็นคำอธิบายว่า “ทำไมบางครอบครัว จึงเป็นโรคมะเร็ง กันจัง เป็นกันหลายคน เป็นหลายรุ่น และ บางคนก็เป็นตั้งแต่อายุน้อยๆ

มะเร็งที่เกิดจากการกลายพันธุ์ของบรรพบุรุษ เรียกว่า “มรดกมะเร็งที่สืบทอดมา” พบได้ถึง 20% หรือมากกว่านั้น ของมะเร็งทั้งหมด ทุกชนิดในร่างกายเรา

มันเป็น มรดก ที่ไม่มีใครอยากจะได้รับแน่นอนครับ 😂😷
😆☠️☠️☠️☠️☠️☠️👻👻👻👻😁
ในตอนหน้า ผมจะมาเล่าให้ฟังต่อ ว่า
การกลายพันธุ์ มันเกี่ยวอะไรกับการเกิดมะเร็ง และทำไม ดาราสาว แองเจลิน่า โจลี่ถึงไปตัดเต้านมตัวเองออกซะงั้น ทั้งๆที่เธอยังไม่ได้เป็นมะเร็งสักหน่อย

ศ. ดร. นพ. วิปร วิประกษิต
สาขาโลหิตวิทยาและอองโคโลยี รพ. ศิริราช