ของเล่นที่ใช่ เหมาะสมตามวัย

การเลือกของเล่นเด็ก เสริมพัฒนาการและการเรียนรู้ ของเล่นกับเด็กมักคู่กัน เพราะนอกจากจะช่วยสร้างกิจกรรมความสนุกสนานแล้ว ยังช่วยเสริมพัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็กได้อีกด้วย 

โดยของเล่นที่มีวางจำหน่ายในท้องตลาดในปัจจุบันมีหลากหลายรูปแบบ  คุณพ่อคุณแม่จึงควรเลือกของเล่นที่ดี และเหมาะสมกับช่วงวัยของลูกน้อย โดยคำนึงถึงความปลอดภัยและการฝึกทักษะพัฒนาการด้านต่างๆ เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดกับลูกน้อย

ลัดคิวหมอรามา รายการวาไรตี้ที่รับชมได้ทุกเพศทุกวัย วันนี้พามาดูเรื่อง “ของเล่นที่ใช่ เหมาะสมตามวัย” คุณพ่อ คุณแม่ รู้หรือไม่ว่า ของเล่นแบบไหนที่เหมาะสมกับวัยของลูกน้อย โดย รศ.พญ.อรวี ฉินทกานันท์ สาขาวิชาเวชศาสตร์เชิงกรานสตรีและศัลยกรรมซ่อมเสริม ภาควิชาสูติศาตร์นารีเวชวิทยา และ อ. พญ.กนกพรรณ ชูโชติถาวร สาขาวิชาพัฒนาการและพฤติกรรมภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี




🔹 ของเล่นที่เหมาะสมแต่ละวัย

1. ช่วงอายุ 0 - 1 ปี 

เด็กจะสนุกกับการเล่นโดยดูเด็กอื่นเล่น จะมีการเล่นที่เป็นการตอบสนองระบบประสาทสัมผัสไม่ซับซ้อน เช่น ของเล่นที่เคาะแล้วเกิดเสียง ของเล่นที่มีพื้นผิวที่แตกต่างกัน

2. ช่วงอายุ 1 - 2 ปี 

มีพฤติกรรมการเล่นแบบคนเดียว มีโลกของตัวเองในช่วงสั้น ๆ ช่วงเวลาการเล่น 5 - 7 นาทีในแต่ละกิจกรรม อายุช่วงนีเด็กเริ่มเดินได้ และชอบสำรวจสิ่งของในบ้าน เล่นคนเดียว เลียนแบบผู้ใหญ่ ชอบเอาของเข้าปาก ของเล่นที่เหมาะ เช่น ของเล่นที่ใช้กล้ามเนื้อ เช่นรถลาก ที่อาจจะออกแรงดึง หรือ ผลัก ของเล่นประเภทหยอดกล่อง และต้องระวังของที่มีสารพิษ หรือของชิ้นเล็กเกินไป เด็กอาจเอาเข้าปากเป็นอันตรายได้ หรือของเล่นที่มีสายคล้องคอ ต้องดูแลใกล้ชิดห้ามปล่อยเด็กไว้คนเดียว 

3. ช่วงอายุ 2 - 3 ปี 

จะมีพฤติกรรมเล่นแบบคู่ขนาน คือต่างคนต่างเล่น ส่วนใหญ่สนใจเฉพาะกิจกรรมที่ตนเองทำ เริ่มมีบทบาทสมมุติง่าย ๆ เช่น เล่นตุ๊กตา ชุดทำอาหาร ชุดทำกับข้าว เป็นต้น

4. ช่วงอายุ 4 - 5 ปี 

เด็กเริ่มเล่นกับเพื่อน มีส่วนร่วมกับกิจกรรมบางส่วน แต่ไม่แบ่งหน้าที่กันอย่างชัดเจน เช่น เล่นวิ่งไล่จับกัน จิ๊กซอว์ เป็นต้น 

5. ช่วงอายุ 5 - 8 ปี

เล่นอย่างมีปฏิสัมพันธ์แบ่งบทบาทหน้าที่ชัดเจน เช่น เล่นซ่อนหา เล่นตี่จับ การเล่นที่เก็บคะแนน เป็นต้น 




🔹 Do & Don’t เล่นอย่างไรให้ลูกพัฒนาการดี 

🚩 Do

✅ มีเรื่องราวหรือโจทย์ ให้แก้ไขขณะเล่น
✅ ให้เด็กได้เป็นคนนำในการเล่น ให้เกิดกระบวนการเรีนนรู้
✅ เล่นไปด้วยกันกับเด็ก
✅ สอดแทรกความรู้หรือข้อคิดไปขณะเล่น

🚩 Don’t 

❌ ปล่อยให้เด็กเล่นตามลำพัง
❌ คาดหวังผลลัพธ์ขณะเล่น
❌ ออกคำสั่งหรือตัดสินถูกผิดขณะเล่น
❌ ให้เด็กเล่นสื่ออิเล็กทรอนิคส์ด้วยตนเอง 




🔹 คุณลักษณะที่ดีของของเล่น

1. เหมาะสมกับวัย ของเล่นที่ยากเกินไปเด็กจะท้อถอย ไม่สนุกกับการเล่น 

2. เปิดโอกาสให้เด็กได้สำรวจ พัฒนาระบบประสาทสัมผัสและพัฒนาความคิด

3. มีความคุ้มค่า คือ ของเล่นที่สามารถเล่นได้หลายช่วงวัย 

4. ของเล่นที่มีความเร้าใจและทนทาน สามารถล้างและทำความสะอาดได้ง่าย

5. ความปลอดภัยไม่มีอันตรายที่เกิดจากผิวสัมผัสที่แหลมคมหรือเคลือบด้วยสารเคมีอันตราย 


🔹 อายุเท่าไหร่จึงดูจอได้ 

นอกจากนี้ มีคำแนะนำไม่ควรให้เด็กดูจอโทรทัศน์ คอมพิวเตอร์  หรือมือถือ ก่อนอายุ 18 เดือน และหลัง 18 เดือนก็ต้องพิจารณา โดยต้องเป็นโปรแกรมที่เหมาะกับวัย เช่น ไม่รุนแรง ไม่มีสิ่งกระตุ้นให้เสพติด เช่น ทำแล้วได้รางวัลเด็กจะติดง่ายขึ้น และเมื่อถึงช่วงอายุที่เด็กดูได้ จะต้องตั้งเงื่อนไขก่อนที่จะให้เด็กดูและพูดคุยให้เข้าใจ และเมื่อทำผิดเมื่อเงื่อนไข จะมีการลงโทษอย่างไร เช่น งดดูหนึ่งวัน หรือลดเวลาดูในวันถัดไป เป็นต้น 

นอกจากนี้ E-book อ่านนิทาน ก็ใช้ได้แต่ประสาทสัมผัสไม่เหมือนจริง ดังนั้นใช้เป็นหนังสือจะดีกว่า เพราะเด็กสามารถใช้ประสาทสัมผัสได้ดีกว่า


รับชมวิดีโอ : https://youtu.be/2pHLPoHgqhI?si=YqDiXAT2sQF-pbBL