ริดสีดวง โรคภัยที่ไม่ต้องอาย

Highlight

ริดสีดวง เป็นโรคใกล้ตัว ส่วนใหญ่มีพฤติกรรมมาจากการกิน ทำให้เกิดท้องผูก อุจจาระแข็งไปครูดกับผนังลำไส้อักเสบ หรือท้องเสียบ่อย ดังนั้นเราจึงควรปรับพฤติกรรมการกิน กินผัก ผลไม้และดื่มน้ำวัน 7-8 แก้ว เพื่อให้ระบบขับถ่ายปกติ และควรขับถ่ายให้เป็นเวลา  แม้จะเป็นโรคที่รักษาหายเองได้ แต่ก็กลับมาเป็นได้อีก ถ้ามีอาการผิดปกติและเข้าข่ายเป็นริดสีดวง ควรต้องรีบพบแพทย์ ไม่ควรปล่อยให้เป็นนาน เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ที่อาจตามมาได้

ริดสีดวง เป็นอีกโรคหนึ่งที่เป็นกันมาก แต่ส่วนใหญ่มักไม่มาหาหมอ เพราะอายหมอเนื่องจากเป็นในที่ลับตรงบริเวณหูรูดทวารหนัก แต่เมื่อมีอาการป่วย และแผลอักเสบมากขึ้น จึงมาหมอ บางครั้งอาจจะลุกลามไปสู่โรคแทรกซ้อนอื่นๆ ได้ ดังนั้นเราควรป้องกัน และรักษากันตั้งแต่เนิ่นๆ

สาเหตุ อาการ ริดสีดวง เป็นอย่างไร

อาการหลากหลาย ที่พบส่วนใหญ่มีก้อนเนื้อที่ทวาร ถ่ายเป็นเลือด มีอาการปวด อักเสบ ขึ้นอยู่กับชนิดลักษณะของริดสีดวง เกิดจากการโป่งพองของเส้นเลือดดำบริเวณปลายทวารหนัก สาเหตุหลักๆ มาจากการ การระบายของเลือดไม่ดี อาจจะมาจากการเบ่ง ท้องผูก การนั่งห้องน้ำนาน ส่วนใหญ่มักเป็นในผู้หญิงตั้งครรภ์ หลังช่วงตั้งครรภ์มดลูกที่ใหญ่ขึ้นไปกดเส้นเลือดดำใหญ่ ทำให้การระบายกลับของเส้นเลือดดำไม่ดี คล้ายเส้นเลือดขอดแถวบริเวณขา

ริดสีดวงเกิดบริเวณไหน

เกิดได้ทั้งข้างภายนอกและภายในทวารหนัก ใกล้ๆหูรูด อาการถ่ายเป็นเลือด หรือมีก้อนปูดออกมา ถ้าไม่เจ็บจะไม่รู้ตัว เมื่อมีอาการถ่ายเป็นเลือดก็จะมาหาหมอ ไม่สามารถหายเองได้ และก้อนอาจโตขึ้น





ริดสีดวงภายใน

เริ่มต้นระยะที่หนึ่ง หลอดเลือดจะนูนออกมา เมื่อมีอุจจาระแข็งๆมาครูด อาจมีเลือดออกมา

ระยะที่สอง มีก้อนปูดออกมา เมื่อขับถ่ายจะเห็นก้อนเนื้อ และกลับเข้าไปข้างในได้เอง

ระยะที่สาม ก้อนจะโตขึ้นและปูดออกมาภายนอก ต้องดันกลับเข้าไป

ระยะที่สี่ คือริดสีดวงออกมาจากด้านใน และดันไม่เข้า และกล้ามเนื้อหูรูดไปบีบดันจนขาดเลือดเกิดอักเสบ เน่า บาดเจ็บ ต้องรีบรับการผ่าตัด

ปกติระยะที่ 1-2 สามารถรับยาไปรับประทานหายได้ เมื่อไหร่ถ่ายเป็นเลือดรีบมาหาหมอ อย่ารอจนถึงระยะที่ 3-4

ริดสีดวงจากภายนอก

ส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีปัญหา ไม่มีระยะ คลำเจอว่ามีก้อนเนื้อออกมา ไม่ค่อยมีปัญหาเลือดออก แต่ถ้าไปเบ่งถ่ายเยอะ เส้นเลือดด้านในจะแตกออกมา จะบวมขึ้นคล้ายมีห้อเลือด อาจจะไม่ต้องผ่าตัด รักษาประคับประคองก็หายได้ ไม่แนะนำให้ผ่า

การนั่งห้องน้ำนาน เสี่ยงไหม

ถ้าไม่เบ่งไม่เป็นไร การนั่งห้องน้ำนานจะมีแรงดันที่ทวาร แต่ส่วนใหญ่มักจะมีท้องผูก ท้องเสียหลายครั้ง การตั้งครรภ์มีความเสี่ยงต่อการเป็นริดสีดวง เพราะมีแรงดันจากภายในไปกดเส้นเลือดดำ ดังนั้นตั้งครรภ์ต้องระวังอย่าให้ท้องผูก จะช่วยได้ พยายามรับประทานผัก ผลไม้ เพื่อให้ะบบขับถ่ายเป็นปกติ

การถ่ายเป็นเลือดเกิดจากอะไร

ส่วนใหญ่เกิดจากท้องผูก อุจจาระแข็งไปครูดปากทวาร ก็อาจทำให้ถ่ายเป็นเลือดได้ กรณีที่ถ่ายเป็นเลือดแล้วหายเองได้ อาจจะไม่ร้ายแรง แต่ก็ควรหาหมอ เพื่อตรวจเช็คอย่างละเอียด เมื่ออายุมากขึ้นมีถ่ายเป็นเลือดก็อาจจะมีส่วนเป็นโรคร้ายแรงได้

ไส้เลื่อน กับริดสีดวงเกี่ยวกันหรือไม่ หลังผ่าตัดไส้เลื่อนควรปฏิบัติตัวอย่างไร

ไส้เลื่อนกับริดสีดวง ไม่เกี่ยวข้องกัน ไส้เลื่อนอาจเกิดจากมีความดันในช่องท้องเพิ่มขึ้น เช่น ไอมากๆ หรือเบ่งอุจจาระมาก จนทำให้เกิดความดันในช่องท้องเพิ่มขึ้น ไส้เลื่อนกับริดสีดวงเป็นคนละโรคกัน ไส้เลื่อนต้องรักษาโดยการผ่าตัด หากจะออกกำลังกายก็ควรทิ้งระยะ 6-8 สัปดาห์ เพื่อให้ร่างกายสร้างผังผืดมาคลุมหนังเทียมเสียก่อน ระยะแรกควรเลี่ยงออกกำลังกายหนักๆ  

จริงหรือไม่ กินน้ำคั้นหัวไชเท้า และทาน้ำมันจากผิวมะกรูดจะหายเป็นริดสีดวง

การกินน้ำคั้นหัวไชเท้า ไม่มีการศึกษาว่ากินแล้วหาย แต่การกินน้ำหัวไชเท้าไม่มีข้อเสียอะไร ส่วนการทาน้ำมันผิวมะกรูด ต้องระวังและไม่แนะนำ เพราะน้ำมันมะกรูดมีภาวะเป็นกรด ทำให้กัดระคายเคืองได้ และไม่ช่วยให้ริดสีดวงหาย แถมยิ่งเจ็บอีกด้วย

วิธีการรักษาริดสีดวงแบ่งเป็นกี่แบบ ระดับไหนต้องผ่าตัด

เมื่อเป็นริดสีดวงจากข้างใน ในระยะที่หนึ่ง ไม่ต้องผ่าตัด ประคับประคอง โดยการเหน็บยาได้  ส่วนการเป็นระยะที่สอง ก้อนเนื้อออกมาแล้วกลับได้เอง ก็อาจหายเองได้ไม่ต้องผ่าตัด เช่นใช้วิธีรัดหัวริดสีดวงโดยหนังสะติ้กทางการแพทย์ เพื่อให้หัวริดสีดวงขาดเลือด แล้วค่อยๆฝ่อ หายไปเอง หรือใช้เข็มฉีดเพื่อให้ฝ่อ หรือใช้แสงเลเซอร์เผา แต่ไม่เจ็บ ไม่แนะนำให้ไปทำเองอาจจะผิดพลาดแผลเน่าได้

ระยะที่สาม อาจจะเป็นมากแล้ว  เช่น ดันให้กลับยาก ก็อาจต้องผ่าตัด เช่นเดียวกับระยะที่สี่ ก็ต้องผ่าตัด อาจจะระบมเป็นสัปดาห์ แต่ขับถ่ายได้

อายุ 65 ปี น้ำหนัก 65 กิโลกรัม สูง 159 เซ็นติเมตร รับประทาน ผักผลไม้ ออกกำลังกายตามปกติ แต่เป็นริดสีดวงภายนอก เกิดจากอะไร

อาจจะมาจากพฤติกรรมการเบ่ง การเกิดโรคอาจมีสาเหตุไม่แน่ชัด ท้องเสียบ่อยก็อาจเป็นได้ เพราะมีแรงดันในการขับถ่ายเยอะ

เคยผ่าริดสีดวงมาหลายปี แต่ยังมีติ่งเนื้อออกมา ยังเจ็บบ้าง มีขับถ่ายเหลวบ้าง

ควรต้องมาตรวจ ถ้ามีท้องผูกสลับท้องเสีย ต้องรีบมาตรวจอาจเป็นโรคร้ายได้ โเยปดติแล้วแนะนำการกินอาหารตามหลักให้ถูกต้อง กินผัก ผลไม้ ดื่มน้ำให้เพียงพอ หรือมีกินยาอะไรประจำอยู่หรือไม่ อาจจะเกี่ยวกับการขับเคลื่อนของลำไส้ ดังนั้นต้องดูว่าท้องผูกจากสาเหตุอะไร และควรสังเกตุลักษณะอุจจาระผิดปกติหรือไม่แนะนำพบแพทย์

ผ่าตัดริดสีดวงออกแล้ว จะกลับมาเป็นอีกหรือไม่

เป็นได้ เพราะเมื่อเวลาผ่านไป ก็อาจจะทำให้เกิดติ่งเนื้อชิ้นใหม่ปูดออกมาอีกได้

คนที่มีปัญหาเรื่องท้องผูก กินไฟเบอร์ดีหรือไม่

การให้ไฟเบอร์ ซึ่งเป็นกากใยทำให้อุจจาระนิ่มขึ้น แต่หลังจากกินไฟเบอร์ต้องดื่มน้ำด้วย ไม่เช่นนั้นจะทำให้ไฟเบอร์ไม่ดูดซึม จะทำให้ท้องผูกได้ ไฟเบอร์ตามท้องตลาด ใส่อะไรบ้างขึ้นอยู่กับผู้ผลิต ถ้าไฟเบอร์ทางการแพทย์จะเป็นพืชตระกูลเม็ดแมงลัก เอามาทำเป็นผง แต่งกลิ่นนิดหน่อยและใช้ดื่ม ไฟเบอร์ทั่วไปต้องอ่านฉลากให้ดี

การทำดีท็อกซ์ มีผลข้างเคียงอะไร หรือมีเรื่องควรระวังหรือไม่

ไม่มีข้อห้ามอะไร ถ้าท้องผูกส่วนใหญ่อาหารเสริมที่มีขายทั่วไปมักจะมีสารไปกระตุ้นลำไส้ในส่วนสุดท้ายเพื่อให้ขับถ่ายออกมา ไม่แนะนำว่าต้องไปล้างลำไส้ เป็นความเชื่อของแพทย์ทางเลือก ยังไม่มีการวิจัยว่าดีท็อกซ์ล้างลำไส้ กับไม่ล้างลำไส้คนไข้มีสุขภาพต่างกันหรือไม่ แต่ไม่จำเป็น และควรระมัดระวัง

ผู้ที่วิ่งมาราธอนเป็นประจำ เป็นริดสีดวง หรือลำไส้เลื่อนได้มากกว่าปกติหรือไม่

ไม่เกี่ยวกัน ยกเว้นไปทำอย่างอื่นด้วย เช่น ยกเวทเพื่อสร้างกล้ามเนื้อ อาจมีส่วนทำให้ไส้เลื่อนได้ การวิ่งอย่างเดียวไม่กระตุ้นให้เกิดไส้เลื่อน ไส้เลื่อนมาจากผนังอ่อนแรง เกิดจากอายุมากขึ้น โดยเฉพาะไส้เลื่อนบริเวณผนังหน้าท้องของผู้สูงอายุ จะมาจากการเบ่งปัสสาวะ อุจจาระ หรือ ไอ เยอะๆ การสวมกางเกงในซัพพอร์ตก็ไม่เกี่ยวกัน แต่ควรสวมกางเกงในธรรมดาตั้งแต่เด็ก

รือไม่ เป็นโรคพันธุกรรมหรือไม่

เป็นคำถามที่กว้าง เกิดได้จากหลายสาเหตุทั้งรักษาได้และรักษาไม่ได้ และบางครั้งก็อาจมาจากพันธุกรรม ต้องตรวจหาสาเหตุอย่างละเอียด

อาการปวดหัว สัมพันธ์กับความเครียดหรือไม่

อาหารปวดหัว เกิดได้จากหลายสาเหตุ อาจสัมพันธ์กับความเครียด หรือสาเหตุอื่น ถ้าหากปวดเรื้อรังควรพบแพทย์ เพื่อวินิจฉัย และรับยาตรงอาการ ปวดหัวจากความเครียด เช่นมีอาการกล้ามเนื้อบิดตัว ก็อาจจะเป็นข้อสังเกตุได้ การวัดระดับความเครียดเป็นเรื่องที่ยาก แต่หากว่ารบกวนการใช้ชีวิต การทำงาน ก็ควรพบแพทย์

กินนมวันละ 3 กล่องจะทำให้เกิดท้องผูกหรือไม่

ปกติกินนม จะทำให้เกิดท้องเสียมากกว่า เมื่อสูงอายุการย่อยน้ำตาลแล็คโตสจะลดลงไป เพราะฉะนั้นจะทำให้ท้องเสียได้ แต่ถ้าไม่มีปัญหาเรื่องท้องเสียไม่จำเป็นต้องกินนมประเภทแล็คโตสฟรี เพราะราคาสูง

ท้องผูก ควรกินอะไรดี

กินผัก ผลไม้ ดื่มน้ำวันละ 7-8 แก้ว หรือกินอาหารที่มีกากไย แต่ถ้ามาที่โรงพยาบาลก็อาจจะให้ไฟเบอร์ ซึ่งราคาไม่แพง ควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ดื่มน้ำเยอะๆ ควรขับถ่ายให้เป็นเวลา

กินกาแฟ ทำให้ช่วยการขับถ่ายหรือไม่

งานวิจัยยังไม่ตอบตรงนี้ น่าจะเป็นพฤติกรรมกินแล้วเข้าห้องน้ำ หรือกินกาแฟผสมนมที่มีแล็กโตสก็อาจจะขับถ่ายได้

ดื่มชาเยอะทำให้ท้องผูกจริงหรือไม่

อาจมีส่วน หรือบางคนกินแล้วท้องผูกจริงๆ

ข้อแนะนำ ปฏิบัติตนอย่างไรให้ห่างไกลริดสีดวง
ส่งท้ายกับการดูแลสุขภาพอย่างไรให้ห่างไกลโรคริดสีดวง ซึ่งคุณหมอแนะนำว่าควรหลีกเลี่ยงอาการท้องผูก ไม่ควรเข้าห้องน้ำนาน ซึ่งต้องให้ยาไปเหน็บ บางคนเลือดออกมากจนเป็นเลือดจาง ซีด เพราะฉะนั้นควรปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต หากการถ่ายเป็นเลือดต้องมาหาหมอ เพราะอาจมีโรคร้ายซ่อนอยู่ เช่นโรคมะเร็งลำไส้ เพราะฉะนั้นอย่านิ่งนอนใจ ควรดูแลตัวเองให้ดี